Johan Greben, opgegroeid in Leeuwarden, danste op topniveau bij het Nationale Ballet en maakte met veel succes dansvoorstellingen over de hele wereld. Hij is terug in z’n geboortestad en maakt liefhebbers in de hele provincie deelgenoot van zijn enorme ervaring als danser/choreograaf.
De repetities in de studio op de tweede verdieping van de Blokhuispoort zijn in volle gang. De start van het seizoen is intens geweest. Ivgi&Greben heeft enkele nieuwe dansers verwelkomd en nu moet het repertoire voor dit seizoen in de lijven gaan zitten.
Artistiek directeur en choreograaf Johan Greben heeft lunchpauze en schuift aan op het kantoortje van het gezelschap, verderop in het gebouw. Met blauwe muts en karakteristieke bril zit hij klaar om z’n verhaal als Leeuwarder jongen die als danser/choreograaf de hele wereld heeft bereisd, te vertellen.
In de keuken van z’n ouderlijk huis in Leeuwarden werd begin jaren 70 de grondslag voor het dansen gelegd. Z’n moeder naaide doeken die leken op de kostuums die ze bij Isadora Duncan (1877-1927, grondlegger van de moderne dans) hadden gezien. “Pas op z’n 17de volgde ik balletlessen bij Tessa Wijdeveld in Leeuwarden en zat tussen de meiden. Maar ik kwam in een wereld waar ik mensen tegenkwam die iets wisten van dans! Dat was zo waardevol! Er ging een wereld open. Ik leerde over Hans van Maanen, Rudi van Danzig, Toer van Schaijk. Bij mij ging de klokken luiden.”
Er kwamen mensen van dansacademies langs en er werd gescout op talent. Johan werd opgemerkt. Hij mocht audities doen, onder andere bij Balletacademie Nel Roos. “Tessa nam mij mee in de auto naar Amsterdam. De auditie bij Nel Roos was verlopen, dus ik heb een auditie gedaan tussen de kleine meisjes.” Z’n gedachten gaan terug naar dat moment: “Hahaha, in een knalrood pak, met een knalblauwe maillot en rood haar met een zwarte streep. Ik werd aangenomen en na vier jaar stond de deur naar het Nationale Ballet open. Zo is het begonnen.”
Zo’n droomstart is niet voor iedereen weggelegd. Talent moet tot bloei kunnen komen, het is een kwestie van doorzetten én zoeken naar de juiste contacten. Ivgi&Greben probeert – in samenwerking met de Jeugd Dansopleiding Friesland - sinds kort potentiële dansers in Friesland te triggeren, door hun de weg te wijzen in hun wens om professioneel danser te worden. Begeleiding is belangrijk, want ook succes is geen garantie op een gespreid bedje.
Toen Johan z’n eerste choreografie maakte ontving hij gelijk twee prijzen. “Zoiets legt de lat hoog. Daar word je jarenlang aan herinnerd. Als jonge mensen de hemel in worden geprezen, denk ik: laat ze met rust. Je moet jezelf eerst ontdekken, je moet je ontwikkelen. En alles wat er van kunstenaars wordt verwacht… niet doen! Geef ze tijd en de ruimte.”
In 2003 bij productiehuis Danswerkplaats Amsterdam liep Johan Uri Ivgi (Israël) tegen het lijf. Het klikte. Samen hebben ze producties gemaakt over de hele wereld en wonnen prijzen met hun werk. Op zeker moment kwam de wens naar boven drijven om een eigen gezelschap te beginnen. Tijdens LF2018, waar hun voorstelling We Are In Trouble in première ging, kwam Leeuwarden als geschikte plek naar voren. Zo konden ze verder bouwen aan hun eigen bewegingsstijl en hun jarenlange ervaring overdragen op een volgende generatie.
Aanvankelijk werd het niet goed begrepen: ‘Wie zijn jullie?’ hoorden we dan. Toen heb ik gezegd: ‘Ik ben in Friesland begonnen en ben naar Amsterdam gegaan. Daar heb ik ongelooflijk veel ervaring opgedaan bij het Nationale Ballet. Vervolgens ben ik gaan choreograferen en ben met Uri gaan samenwerken. We hebben de halve wereld over gereisd om voorstellingen te maken. We hebben gewerkt in veel verschillende culturen. Díe ervaring hebben we ontwikkeld en verwerkt in onze choreografieën en nu zijn we terug in Friesland met die enorme tas bagage. En die zet ik hier in.’”
Johan is ervan overtuigd dat je moet koesteren wanneer het venster op de wereld opengaat. De ‘Friese cultuur’ is niet statisch, het is in beweging en het ontwikkelt. Niet alleen in de schouwburg, maar ook op de scholen en in de wijk. Bij professionals en amateurs. Alle dansactiviteit in Friesland kan je vormgeven in een pyramide. Je moet een goed fundament hebben om de weg naar de top te kunnen bewandelen. Johan z’n boodschap is: “We moeten elkaar in de provincie leren kennen. Geef het tijd. We zijn op zoek naar de haakjes waar we elkaar kunnen vinden, want zo kunnen we het fundament maken voor een goed cultureel klimaat. En we zijn goed begonnen; het begint al vorm te krijgen.”